Troost bieden aan volwassenen
Voor een rouwende is steun van de directe omgeving van groot belang. Als ‘naaststaande’ weet je dit vaak wel, maar het kan lastig zijn om goed te reageren. Je bent misschien bang om iets verkeerds te zeggen of om de confrontatie aan te gaan. Wat kun je zeggen? Waar kun je naar vragen? Hoe kun je troosten? Die onzekerheid kan ertoe leiden dat we een rouwende vermijden of het onderwerp uit de weg gaan. Toch weet je diep van binnen dat dit weinig helpt. Daarom biedt het Landelijk Steunpunt Verlies informatie over wat je wél kunt doen en wat beter van niet.
Luisterend aanwezig zijn
Het belangrijkste dat je kunt doen, is luisterend aanwezig zijn. Door oprechte belangstelling te tonen, voelt de rouwende dat het verdriet er mag zijn. Een eenvoudige vraag als: “Hoe gaat het met je?” kan een goed begin zijn. Luister dan met een open houding naar het antwoord. Zelfs iets zeggen als: “Ik weet niet wat ik moet zeggen” kan een uitnodiging zijn tot oprecht contact.
Wees niet te bang om iets fout te doen. Het is begrijpelijk dat je het verdriet wilt verzachten of de tranen wilt drogen, maar dat is niet mogelijk. Het beste wat je kunt geven, is erkenning van het verdriet en oprechte aandacht.
Neem initiatief om troost te bieden
Rouwenden trekken zich vaak terug en hebben niet altijd de energie om contact te zoeken. Het is waardevol als jij als naaststaande zelf initiatief neemt. Dit geeft de rouwende het gevoel gezien te worden, wat veel kan betekenen.
Bied ook concrete hulp aan. Vermijd vage uitspraken als: “Laat het weten als ik iets voor je kan doen.” Stel in plaats daarvan iets specifieks voor, zoals een dagje oppassen op de kinderen van een jonge weduwe of extra koken en een maaltijd brengen naar een oudere buurman. Als je niet zeker weet wat de ander wil, kun je dit gewoon vragen.
Troost bieden, volg de rouwende
Als naaststaande is het belangrijk om de rouwende te volgen en niet verder te gaan dan wat hij of zij zelf aangeeft. Laat merken dat de ander altijd met verhalen en emoties bij jou terecht kan. Opdringen van hulp of steun werkt niet. Stel open en liefdevolle vragen. Het is helemaal niet erg als de rouwende meerdere keren hetzelfde verhaal vertelt.
Het kan moeilijk zijn om iemand van wie je houdt te zien lijden. Je wilt graag helpen, maar dit kan ook een valkuil worden als je te veel je best doet. Misschien is de ander er nog niet aan toe en schrikt jouw hulp juist af. Geef de rouwende de ruimte om zelf het tempo te bepalen en blijf nabij.
Vermijd oplossingen en adviezen
Voor rouw bestaat geen oplossing. Het verlies van een dierbare is ingrijpend, en als naaststaande kun je die pijn niet wegnemen. Vermijd opmerkingen als: “Je bent nog jong, je vindt vast wel weer een nieuwe partner.” Zulke uitspraken kunnen de indruk wekken dat het verdriet er niet mag zijn, wat een gevoel van eenzaamheid kan versterken.
Ook ongevraagde adviezen, hoe goedbedoeld ook, worden vaak als pijnlijk ervaren. Tips zoals “Ga eens wat vaker naar buiten” of “Doe iets leuks met vrienden” lijken misschien behulpzaam, maar sluiten niet altijd aan bij de behoeften van de rouwende. Het belangrijkste is om te luisteren en aanwezig te zijn.
Wat als je de ander niet kunt bereiken?
Soms lukt het niet om een rouwende te bereiken, zelfs niet als je de ander alle ruimte geeft. In zo’n geval is het belangrijk om toch te laten merken dat je er bent. Benoem bijvoorbeeld dat je ziet hoe de ander worstelt en dat je dat moeilijk vindt. Vraag wat de ander wel of niet van je wil, zodat je beter kunt inschatten wat je kunt doen.
Door open te blijven communiceren en contact te houden, bied je een gevoel van veiligheid. Dit kan een rouwende helpen zich minder alleen te voelen, zelfs als het verdriet groot blijft.
