Rouwverlof staat al twintig jaar op de politieke agenda. Nut en noodzaak wordt betwist en de vraag wie rouwverlof betaalt, is nog niet opgelost. Het LSV gaat in gesprek met de Tweede Kamer donderdag 25 november.

Hoewel Nederland nog worstelt met de vraag over rouwverlof heeft België 10 dagen rouwverlof in de wet geregeld. Argumenten van ‘Rouw hoort bij het leven en is geen ziekte’ en ‘Werken is gezond en geeft structuur aan het leven na een betekenisvol verlies’ staan tegenover ‘Rouwen is hard werken’ en ‘Rouwenden hebben ruimte nodig en melden zich ziek’ staan tegenover elkaar.

In februari 2019 heeft het Landelijk Steunpunt Verlies (LSV) een onderzoek uitgevoerd onder 370 respondenten. De uitkomsten die zijn samengebracht in een rapportage over ‘Rouwverzuim’ zijn frappant genoeg gelijkluidend ten opzichte van het onderzoek van het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) in december 2021. Het LSV gaf in deze rapportage een duidelijke visie over rouwverlof. en gaat nu in gesprek met de commissie van de Tweede Kamer.

Rouw is het antwoord dat je geeft op een betekenisvol verlies. Rouwen doe je met hoofd, hart en handen (lichaam). Het hoofd relativeert, objectiveert en zoekt antwoorden voor ‘hoe nu verder’. Het hart is het centrum van de verliesgevoelens en daarmee ook de poort tot onze verlangens naar verbinding, veiligheid, gezien worden, erkenning en liefde. Het lichaam, ons neurofysiologische systeem, reageert op verlies met onrust, slapeloosheid, concentratieproblemen of met hinderlijke spierspanning in de rug, darmen, hoofd of andere plekken in het lichaam. Spanningen in het lichaam nemen toe naar gelang het relativerende hoofd het huilende hart ontkent.

Onze huidige wetgeving

In de wet zijn drie rouwverlofdagen ingeregeld. De rouwende werknemer krijgt daarmee niet de ruimte om te rouwen. Om toch aan het rouwen toe te komen, meldt een groot deel van de rouwende werknemers zich ziek. Werkgevers gaan daar verschillend mee om. De ene werkgever houdt zich aan de wettelijk vastgelegde drie dagen rouwverlof en zorgt voor een rigide verzuimbeleid.

Ineke van Mierlo (45), werkzaam als schoonmaakster, verloor haar man in 2018. Ze kon het niet opbrengen om na drie dagen weer aan het werk te gaan. Ze werd na drie maanden thuiszitten gedwongen om weer aan het werk te gaan. Haar werkgever had geen begrip voor haar situatie. Het valt haar zwaar en ze kan het nauwelijks opbrengen.

Marrit van Exel (53), werkzaam als HRM manager, verloor haar man in 2011 en haar dochter in 2018. Ze zegt daarover: "Mijn werkgever was heel begripvol voor mijn situatie. Maar ik vond het wel gek dat er in de wet niets voor rouw was geregeld. Terwijl er wel heel veel is geregeld rond de geboorte van een kind", aldus Marrit die een petitie is begonnen om rouwverlof in de wet op te nemen. Haar petitie is inmiddels al 50.000 getekend.

Rouw hoort bij het leven en is geen ziekte. Maar je kunt er behoorlijk ziek van zijn en dat duurt volgens een overgrote meerderheid geen drie dagen. Marrit en Ineke hebben dat beide ervaren. Het verlies van een dierbare aan de dood is zwaar. Samen op de bank TV kijken, voor de kinderen zorgen, Kerst vieren of overleg over de problemen met de buren of op het werk, het kan niet meer. De ander is er niet meer om lief te hebben en om bij te schuilen. De liefde heeft geen adres meer. Rouwenden zeggen dikwijls: ‘Met de dood van mijn dierbare is ook een deel van mijzelf mee gestorven’. Kernachtig gezegd: “Rouw is de achterkant van liefde’ of ‘Rouw is de kostprijs van hechting’. Het gaat om de verbinding met de ander die door de dood ontbonden wordt.

Maar wie betaalt het rouwverlof?

De eerste 2 jaar betaalt de werkgever bij ziekte verplicht het loon door. De werkgever betaalt daarmee de lasten voor rouw gerelateerd verzuim. Of anders gezegd: de werkgever betaalt nu al, zij het verborgen, ongedefinieerd rouwverlof. Bij rouwverlof en een adequate rouwbegeleiding zal het rouw gerelateerde verzuim aanmerkelijk verminderen. Voor dat laatste heeft Arbo 365 daar in 2014 al onderzoek naar gedaan. Rouwverlof kan, indien aangevuld met ondersteunende middelen, worden gefinancierd door vermindering van het rouw gerelateerd verzuim.

Het Landelijk Steunpunt Verlies heeft een rouwprotocol uitgewerkt waarbij ook aandacht besteed wordt aan begeleiding van rouwende werknemers. Want het is beter om ‘Kortstondig te behandelen dan langdurig te verdoven’. Rouwbegeleiding is niet op recept en wordt dus niet bekostigd door de zorgverzekeraar. De bekostiging van rouwbegeleiding komt daarom voor rekening van de werkgever.

LSV gaat in gesprek met de Tweede Kamer

LSV gaat donderdag 25 november in gesprek met de Tweede Kamer De commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer houdt op donderdag 25 november 2021 van 14.00 tot 17.00 uur een rondetafelgesprek getiteld ‘Rouwverlof’.

De commissie heeft Klaas-Jan Rodenburg, namens het LSV, uitgenodigd om samen met Riet Fidellaers-Jaspers, Geert Smid en Herman de Mönnink deel te nemen aan de tafel van Rouwexperts. Het rondetafelgesprek zal plaatsvinden op donderdag 25 november 2021 van 14.00 tot 17.00 uur. Het zal bestaan uit drie gespreksronden, te weten:

Blok I: Ervaringsdeskundigen (14.00 - 14.50 uur)
Blok II: Rouwexperts (15.00 - 15.50 uur)
Blok III: Belangenorganisaties (16.00 – 16.50 uur)

Mocht je nog toevoegingen hebben of een prangende vraag willen poneren, laat het weten in de comment onder dit artikel of stuur een mail naar Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.